Czy akceptujesz Cookies (ciasteczka)?
UWAGA! Serwis wykorzystuje pliki cookie, jeśli nie wyrażasz na to zgody zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.
?Klub Prasy Książki Ruch? w Chodczu przy ulicy Ogrodowej otwarto uroczyście 20 lipca 1973 roku, dokładnie o godzinie 18.00.
Przez lata pełnił rolę domu kultury. Organizowano tam różnego rodzaju zajęcia dla dzieci
i młodzieży, powstał ?Teatr przy Kawie?, Teatr Lalkowy, zapraszano na występy kabarety, aktorów. Klub był miejscem zawierania przyjaźni i miłości często tych pierwszych ale i tych na całe życie. Sukcesy klubu to przede wszystkim zasługa Pani Teresy Czyżewskiej, znające ją osoby mówią o niej zawsze z uznaniem, była osobą z pasją. Jakie to były czasy
i możliwości to wszyscy wiemy ale przeglądając kroniki nasuwa się prosta refleksja, że najcenniejsi są ludzie którym chce się chcieć. Wiele wydarzeń kulturalnych miało miejsce pod jej kierownictwem ale za jedną z najważniejszych zasług jest udział w stworzeniu
i kontynuowaniu najważniejszej, corocznej imprezy chodeckiej - Kupały. Pierwsza odbyła się 23 czerwca 1976 roku, zorganizowała ją z pomocą m.in. Zakładów Meblarskich ?Zgoda?.
Przeglądając kroniki można stwierdzić, że na początku lat 90-tych M-GOK oprócz organizowania życia kulturalnego społeczności lokalnej również aktywnie uczestniczył w życiu kulturalnym regionu. 27 i 28 grudnia 1993 roku w Chodczu odbył się pierwszy przegląd grup jasełkowych z terenu naszego województwa, byli ?przebierańcy? z Czernikowa, Rypina, Boniewa, Lubrańca. Uczestniczono m.in. w ?I Wojewódzkim Przeglądzie Piosenki Dziecięcej Izbica Kujawska 94?. Takim pięknym startem klubu (tak potocznie i tradycyjnie określaliśmy M-GOK) w latach 1992-94 kierował niezapomniany, niezwykle kreatywny i sympatyczny Witold Świątek.
Zamieszczone fotografie oraz informacje na nich pochodzą z kronik prowadzonych od 1973 roku do 1994 roku. Pierwsze ośrodki kulturalne Chodcza nie powstały jednak w 1973 roku bowiem wcześniej istniał klub przy ulicy Przejazd a przed nim w latach 50-tych w dawnej willi Boryssowiczów ?Hellenówka? przy ulicy Ogrodowej. Nie posiadamy jednak żadnych materiałów z tego okresu. Podobnie jak nie posiadamy materiałów z okresu kiedy klubem kierował Tomasz Mędrzycki. Szkoda bo działo się wtedy również wiele, wystarczy wspomnieć, że występował tu zespół ?Ich Troje?. Jeżeli macie Państwo jakieś materiały z tego okresu bardzo prosimy o kontakt chętnie je opublikujemy.
Podsumowując nie sposób nie wyrazić żalu przeradzającego się w złość z powodu braku kontynuacji tak wspaniałych tradycji ?klubu?. Patrzymy wszyscy na pewno ze złością na opustoszały budynek przy ulicy Ogrodowej położony w jednym z najpiękniejszych zakątków naszego miasta.
Poniżej kolejne zdjęcia wykonane w okresie działalności ?Klubu Prasy Książki Ruch?, otrzymaliśmy je z prywatnego zbioru na początku stycznia 2011 roku.
Kolejna kronika należy do organizacji - Związek Bojowników o Wolność i Demokrację. Możemy tam znaleźć informacje o historii oddziału Chodeckiego tej organizacji, prowadzona
i przechowywana jest przez Pana Bolesław Kulpę.
Oglądając stare zdjęcia w kronice zawsze mamy podobne spostrzeżenia ? szkoda, że nie ma informacji o osobach fotografowanych, dla wklejającego te fotografie to były znane postacie, ale minęło kilkanaście lat, wielu odeszło, pamięć o nich wygasa.
Zawsze wszystkim przypominamy, apelujemy ? Opisujcie fotografie przed umieszczeniem w albumie rodzinnym, datę, miejsce, osoby!!!! Wykonując opis zdjęcia wydaje nam się, że szkoda czasu, przecież te informacje są oczywiste, ale czas płynie szybko. Pamiętajcie ten opis będzie cenny dla Waszych wnuków.
W drugiej połowie XVIII w . rozpoczął się proces kolonizacji ewangelickiej na terenach Kujaw, a w rejonie Chodcza pierwsi osadnicy pojawili się w miejscowości Przysypka w 1776 r. W roku 1779 starosta przedecki Jan Zygmunt Kretkowski jednocześnie właściciel Chodcza utworzył pierwszą kolonię
w miejscowości Psary. Pierwszym wójtem został Benedikt Eschner. Od tego czasu nastąpiła dalsza wzmożona kolonizacja ziem przejętych na rzecz państwa przez króla pruskiego. Nowi osadnicy oprócz ziemi otrzymywali pomoc w budowie domów mieszkalnych i gospodarczych. Oprócz tego zapewnione mieli również zwolnienia z podatków i służby wojskowej. Wraz z rosnącą liczbą mieszkańców wyznania protestanckiego wystąpiła potrzeba powołania parafii i budowy świątyni. Pierwotnie siedzibą parafii ewangelickiej miało być miasto powiatowe Kowal. Jednak z różnych względów, ale przede wszystkim to, że miasto Chodecz było położone centralnie w stosunku do terenów wyznaczonej przyszłej parafii , na początku XIX w. podjęto decyzję o budowie kościoła w Chodczu. Dla niewielkiego , prywatnego miasteczka była to decyzja nobilitująca , mająca wpływ na dalszy rozwój miejscowości. W 1809 r. właściciel Chodcza Jan Zygmunt Kretkowski zobowiązał się przekazać grunty i środki na budowę kościoła i domu parafialnego. Po jego śmierci zobowiązanie potwierdziła jego córka Józefina wraz
z mężem Ignacym Lipskim. Na budowę kościoła przeznaczono 3600 złotych, oraz grunty położone na północ od starego centrum miasta przy trakcie do Włocławka. Z opisu kościoła z 1 maja 1816 r. wynika ,że jest to budynek murowany, mogący pomieścić 500-600 osób, tynkowany wapnem ,z wieżą, kryty dachówką. Wewnątrz znajdował się marmurowy ołtarz z filarami obok którego znajdowała się zachrystia . Ściany boczne zabudowane były emporami (rodzaj balkonu wzdłuż naw bocznych ) ,na których mogło się pomieścić około 200 osób. W tym czasie brakowało jeszcze wszelkich ozdób, które to zobowiązał się uzupełnić kolator kościoła Ignacy Lipski. Dom pastora znajdował się obok kościoła, był to budynek murowany, otynkowany, dwuspadowym dachem kryty dachów. Składał się z czterech pokoi i kuchni. Na działce oprócz kościoła i domu pastora znajdował się również budynek, który spełniał rolę szkoły i przytułku , a całość była obsadzona drzewami owocowymi i ozdobnymi. Teren ten był ogrodzony siatką, a z frontu płotem murowanym z elementami metalowymi kutymi. Inicjatywa budowy kościoła wyszła od Karla Andreasa Freymarka, który był pastorem w Chodczu w latach 1809-1812. Budowę rozpoczął jednak jego następca Heinrich Vokeradt. Następcą , a jednocześnie pierwszym oficjalnym pastorem parafii chodeckiej powołanym na to stanowisko został przebywający w niej od 1816 r. ks. Georg Heinrich Ortmann. Przebywał on w parafii do 1849 roku.
Z pewnością pośpiech w budowie spowodował , że już w 1828 roku wystąpiła potrzeba rozebrania i przebudowy wieży kościelnej. Również w tym czasie dokonano zmian konstrukcji dachu wymieniając pokrycie na blachę cynową. Równolegle z utworzeniem parafii i budową kościoła przystąpiono do utworzenia ewangelickiej szkoły powszechnej . Była to szkoła stojące na wyższym poziome niż istniejąca już szkoła katolicka, wyposażona w bibliotekę i różne pomoce naukowe. Na naszym terenie oprócz szkoły ewangelickiej w Chodczu znajdowały się również szkoły w : Łaniętach, Bagnie , Józefkach, Psarach i Gawinie. Następnym etapem formowania parafii było wyznaczenie cmentarzy. W parafii Chodecz , ze względu na duże skupisko protestantów wyznaczono kilka cmentarzy , które zachowały się w różnym stanie do dnia dzisiejszego. Oprócz największego cmentarza w Chodczu, istniały również mniejsze w miejscowościach :Psary , Gawin, Augustopol, Józefki i Łanięta. Okres wzmożonego osadnictwa niemieckiego na terenie obecnej gminy Chodecz wiązał się z intensywnym rozwojem samego miasta, jak również okalających wsi. W tym czasie to w Chodczu nastąpiło wyznaczenie nowego centrum miasta i nowych ulic. Wybudowano wiele nowych budynków, małych warsztatów rzemieślniczych i obiektów handlowych. Intensywnie rozwijał się handel i drobna wytwórczość, ale również podjęto próbę uprzemysłowienia tych terenów sprowadzając sukienników, tkaczy i barwiarzy. Liczebność parafii ewangelickiej zmieniała się w zależności od sytuacji politycznej i wynosiła od kilkuset do kliku tysięcy. Były również takie okresy, gdzie liczebność parafii przewyższała inne parafie wyznaniowe. Dopiero koniec drugiej wojny światowej spowodował, że większość ludności niemieckiej opuściła tereny Chodcza. Kościół przestał pełnić role obiektu kultu , z czasem przekazany władzom gminy pełnił rolę magazynu, aż w końcu w latach siedemdziesiątych dwudziestego wieku podjęto decyzję o przebudowie tego pięknego obiektu na dom kultury. Tych planów nie zrealizowano i w latach osiemdziesiątych zburzono pozostałości.
O półtorawiecznej obecności ewangelików na terenie Chodcza świadczą już tylko części zachowanych cmentarzy i pamięć ludzka. Pamiętać należy, że członkowie parafii ewangelickiej wnieśli ogromny wkład w rozwój naszej miejscowości , nie tylko na podłożu gospodarczym i urbanistycznym, ale również na podłożu intelektualnym i kulturowym.
Rodzina Morzyckich, typowa, zamożna rodzina ziemiańska herbu ?Mora?. Posiadała w naszej okolicy majątki w Brzyszewie i Sobiczewach. Rodzina niezwykle zasłużona dla kraju i lokalnej społeczności, byli fundatorami m.in. wyposażenia, umundurowania i koni dla szwadronu ułanów wojska II Rzeczpospolitej, wspierali straż ogniową (tak się wówczas nazywała obecna OSP) w Chodczu . Niezwykle barwnie i z talentem gawędziarskim opowieści ze swojego życia i rodziny, przytacza Zygmunt Morzycki syn Lucjana w swojej pracy pt. ?Migawki z lat dawnych 1925 ? 1968?. Zamieszczamy fragmenty książki oraz fotografie z tamtych lat.
Teodor Boryssowicz (28.11.1843-1915) urodził się w Poletukach w rodzinie szlacheckiej herbu Dryja. Uczęszczał do gimnazjum w Witebsku, a następnie w Słucku. W 1862 roku rozpoczął studia na Wydziale Matematyki Uniwersytetu Petersburskiego. Przerwał naukę by wziąć udział w powstaniu styczniowym w oddziale gen. Sierakowskiego. Wzięty do niewoli spędził 1,5 roku w więzieniu, potem 4 lata na Syberii.
Po uzyskaniu amnestii osiedlił się w Warszawie, gdzie studiował medycynę na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego i w 1873 roku uzyskał stopień lekarza za pracę Przyczynek do fizjologii serca u żaby. Rozgłos zdobył jako ginekolog i współzałożyciel pierwszego nowoczesnego zakładu ginekologicznego w Warszawie (1890, klinika przy ul. Hortensji, potem Marszałkowskiej 45). Prowadził szeroką praktykę lekarską, także jako chirurg. Wysokie dochody pozwoliły mu na zakup kamienic i placów w Warszawie. Po ślubie z Heleną z Romanowskich, Teodor Boryssowicz stał się właścicielem posiadłości w Chodczu w roku 1888, gdzie jego teść, Alfons Romanowski, był lekarzem okręgowym i miejskim. Nad jeziorem chodeckim wystawił willę wraz z oficyną. Kupił także place budowlane i 45 hektarów gruntów podmiejskich, które weszły w skład ?Borku Boryssowicza?, jak określano jeszcze w okresie międzywojennym las w Mielinku. Poza prowadzeniem praktyki lekarskiej w Chodczu, Boryssowicz badał właściwości lecznicze źródeł tryskających ze skarpy jeziornej. Zebrany przez niego materiał obejmował również informacje dotyczące flory przyjeziornej i właściwości mikroklimatycznych jeziora chodeckiego. Wyniki badań miały przydać się do otwarcia uzdrowiska w Chodczu. Plany te przerwał wybuch I wojny światowej. W pierwszych dniach wojny Boryssowicz opuścił Kujawy i na wezwanie carskiego dworu udał się do Rosji, by tam, w gronie znakomitych lekarzy europejskich, asystować przy porodzie. Niestety nigdy nie powrócił do kraju. Zmarł w Lipecku w wieku 72 lat.
Stanisław Boryssowicz urodził się w 1883 roku. Był synem Teodora i Heleny z domu Romanowskiej. Inżynier mechanik. Opracował program rozwoju gospodarczego Polski, oraz motoryzacji kraju. Działacz POW.
W roku 1914 organizował chłopskie spotkania wyzwoleńcze spod zaborów na Kujawach. Był burmistrzem Chodcza w latach 1917/18, jednym z inicjatorów budowy pomnika Tadeusza Kościuszki w tym mieście. Wystąpił we wrześniu 1917 roku do władz powiatu o zgodę na odbycie spotkania przygotowawczego do obchodów 100-lecia śmierci Naczelnika Sił Zbrojnych. Wybrano go członkiem Komitetu Obchodu Kościuszkowskiego. 15 października 1917 roku po odsłonięciu pomnika burmistrz Stanisław Boryssowicz wygłosił odczyt pod tytułem ? Kościuszko jako wojak i reformator?.
Był prezydentem Włocławka. Gościł w roku 1919 generała Józefa Hallera powracającego do kraju. W roku 1920 ochotniczo zgłosił się do wojska i walczył jako artylerzysta amunicyjny w wojnie polsko-bolszewickiej. Piastował urząd starosty Kielc i Sieradza. Był dyrektorem Funduszu Pracy w Łucku na Wołyniu. Żonaty z Zofią z domu Paszkiewicz. Zginął w roku 1940 w Równem.
Jan Boryssowicz (1914-1939) syn Stanisława i Zofii. Student medycyny ,podchorąży,ułan 25p. Zamordowany przez ukraińskich nacjonalistów w Janowej Dolinie na Wołyniu.
Witold Boryssowicz urodzony w 1912 roku syn Stanisława i Zofii z wykształcenia prawnik, dyplomowany rotmistrz Szkoły Podchorążych w Grudziądzu. Pracował jako członek przedstawicielstwa II RP w Kownie na Litwie. Brał udział w kampanii francuskiej w roku 1940 i włoskiej 1943-1945 jako oficer II Korpusu gen. Andersa. Zmarł w Londynie w 1993 roku. Urna z jego prochami jest pochowana na cmentarzu w Chodczu.